Việt Nam chỉ có thể dựa vào đổi mới sáng tạo để vươn lên

Tại Hội thảo "Doanh nghiệp và thế hệ trẻ trước làn sóng công nghệ trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn: Biến thách thức thành cơ hội" trong khuôn khổ Ngày hội đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Việt Nam đang ở trong thời điểm hết sức quan trọng với sự phấn đấu cao nhất để vượt khó khăn thách thức hướng đến mục tiêu 2021-2025 và chuẩn bị tâm thế để bước vào giai đoạn 5 năm còn lại trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030.

Trong đó, Đại hội XIII đã đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và phấn đấu đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội thảo

Theo tổng kết của Ngân hàng Thế giới (WB), chỉ có 43 quốc gia/vùng lãnh thổ vượt khỏi bẫy thu nhập trung bình, vươn lên thu nhập cao. Nếu không tính các nước châu Âu hay quốc gia và vùng lãnh thổ có tài nguyên dầu mỏ, tại châu Á, chỉ có Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore thực hiện được. Lịch sử cho thấy nước đạt thu nhập cao phải có tốc độ tăng trưởng hai con số kéo dài 20-30 năm. Nếu đi những bước đi tuần tự như trước đây, sẽ không có cách nào để đạt được mục tiêu. Do vậy, mục tiêu đề ra có tính thách thức rất lớn.

“Quỹ thời gian còn rất ít, chỉ còn 6 năm đến cột mốc năm 2030 và 21 năm đến mốc năm 2045. Việt Nam chỉ có thể dựa vào khoa học đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, dựa vào văn hoá và sức mạnh của con người Việt Nam để trỗi dậy vươn lên”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Toàn cảnh Hội thảo "Doanh nghiệp và thế hệ trẻ trước làn sóng công nghệ trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn: Biến thách thức thành cơ hội"

Hiện nay, các quốc gia đều đang tập trung cạnh tranh để vươn lên và tham gia chuỗi giá trị đổi mới sáng tạo toàn cầu. Việt Nam cũng xác định dựa vào công nghệ, trí tuệ nhân tạo. Với nền chính trị ổn định, quyết tâm chính trị rất lớn tập trung vào các ngành được coi là đột phá chiến lược để đạt được mục tiêu cùng quy mô dân số không nhỏ (đứng thứ 13 thế giới), Việt Nam đã và đang hội tụ điều kiện cần thiết để tham gia ngành công nghiệp bán dẫn.

Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn

Chính phủ đã ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đến năm 2030 và mới đây phê duyệt Chương trình "Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050".

Chương trình đưa ra mục tiêu chung là đến năm 2030, Việt Nam đào tạo, phát triển đội ngũ nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn có chất lượng, tập trung vào công đoạn thiết kế vi mạch bán dẫn, đóng gói và kiểm thử vi mạch bán dẫn; từng bước nắm bắt công nghệ trong công đoạn sản xuất bán dẫn; trong đó đào tạo được ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn trong tất cả các công đoạn của chuỗi giá trị trong ngành công nghiệp bán dẫn.

“Đề án là đột phá của đột phá, then chốt của then chốt, cần được thực hiện càng sớm càng nhanh càng tốt và cần sự chung tay của nhiều trường học, viện nghiên cứu cùng các ngành địa phương để đào tạo 50.000 kỹ sư ngành bán dẫn”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Nếu làm tốt, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư kỳ vọng số lượng nhân sự đào tạo có thể nhiều hơn số này, không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn đáp ứng nhu cầu nhân lực nước ngoài.

Cũng theo Bộ trưởng, Chính phủ sẽ sớm ban hành chính sách hỗ trợ đầu tư trong lĩnh vực công nghệ, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, dự kiến sẽ có cuộc cải cách mạnh mẽ sắp tới. Cụ thể, theo Dự thảo, đối với doanh nghiệp bán dẫn và AI nằm trong các khu công nghiệp chế xuất sẽ không cần xin chấp thuận đầu tư mà chỉ cần đăng ký đầu tư. Như vậy, chỉ trong vòng 15 ngày, nhà đầu tư đã nhận giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và sau đó có thể triển khai được ngay dự án. Cùng với đó, các thủ tục có thể được rút bớt, tránh trùng lặp các công việc mà khu công nghiệp đã hoàn tất.